Sağlık Mevzuatında Bu Ay: Şubat 2013
01 – 28 Şubat 2013 tarihleri arasında Halk Sağlığını doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren toplam 8 adet yeni mevzuat çıkarılmış ya da mevzuat değişikliği yapılmıştır. Bunlara ek olarak bir Anayasa Mahkemesi Kararı ve bir de Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun kararı yer almaktadır.
Bu ay mevzuat bölümünde, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile kurulan “Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi”nin Yönetmeliği, okul sağlığı açısından oldukça geniş kapsamlı bir okul kantinlerine ilişkin hijyen kuralları yönetmeliği yayımlanmıştır.
Şubat 2013 tarihinde, 16/6/2004 tarihli Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış, Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik yapılmıştır. Ayrıca bu ay içinde, Anayasa Mahkemesi’nin, 663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK’nin Bazı Hükümlerini İptal Kararı ve Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönergenin Hukuksal Dayanağı Olmadığı Saptamasıyla, Dava Konusu Edilen Maddelerinin Yürütmesinin Durdurulma Kararı da yayımlanmıştır.
—————————————————————————————————————————————-
Sağlıkla İlgili Yeni Mevzuatlar, Mevzuattaki Değişiklikler ve Hukuksal Düzenlemeler: 01 – 28 Şubat 2013 Dönemi
– Doç.Dr. A.Öner KURT, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD Öğretim Üyesi
1. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi Yönetmeliği
Resmi Gazete 05 Şubat2013 tarih, Sayı : 28550
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmeliğin amacı; Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyinin kuruluş amacını, oluşumunu, görevlerini ve çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. Bu Yönetmelik; 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 21 inci maddesine ve 16/3/2004 tarihli ve 25404 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2/3/2004 tarihli ve 2004/6958 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı Sözleşmeye dayanılarak hazırlanmıştır.
Kurulun bileşenleri:
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Çalışma Genel Müdürü
2. İş Teftiş Kurulu Başkanı
3. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından bir genel müdür
4. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ilgili bir genel müdür
5. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili bir genel müdür
6. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ilgili bir genel müdür
7. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili bir genel müdür
8. Kalkınma Bakanlığı ilgili bir genel müdür
9. Millî Eğitim Bakanlığı ilgili bir genel müdür
10. Sağlık Bakanlığından ilgili bir genel müdür
11. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından bir yürütme kurulu üyesi
12. Devlet Personel Başkanlığından bir başkan yardımcısı
13. İşveren sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi
14. İşçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi
15. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden konuyla ilgili veya görevli bir yönetim kurulu üyesi
16. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan konuyla ilgili veya görevli bir yönetim kurulu üyesi
17. Türk Tabipleri Birliğinden konuyla ilgili veya görevli bir yönetim kurulu üyesi
18. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli bir yönetim kurulu üyesi
19. Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli bir yönetim kurulu üyesi
20. İhtiyaç duyulması hâlinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün teklifi ve Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya kuruluşlardan en fazla iki temsilci
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130201.htm
2. Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği
Resmi Gazete 05 Şubat2013 tarih, Sayı : 28550
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmeliğin amacı; Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim ve öğretim kurumları bünyesinde faaliyet gösteren yemekhane, kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinin özel hijyen şartlarına, gıda güvenilirliğine ve resmî kontrolüne ilişkin kuralları belirlemektir.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130201.htm
3. Ağır Ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 08 Şubat2013 tarih, Sayı : 28553
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yayımladığı bu yönetmelik ile 16/6/2004 tarihli ve 25494 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130208.htm
4. Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliği
Resmi Gazete 09 Şubat2013 tarih, Sayı : 28554
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile sosyal hizmet müdahalesinin ve takibinin gerçekleştirilmesi, çocuk, genç, kadın, erkek, engelli, yaşlı bireylere ve ailelerine koruyucu, önleyici, destekleyici, geliştirici, rehberlik ve danışmanlık odaklı sosyal hizmetlerin, hizmete erişim kolaylığı esasıyla bir arada ve gerektiğinde kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler ile işbirliği içinde sunulduğu, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı sosyal hizmet merkezlerinin, kuruluş ve işleyişine, yürütecekleri hizmetlere ilişkin usul ve esaslar ile merkezde çalışan personelin görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemek amaçlanmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130208.htm
5. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinde Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 14 Şubat2013 tarih, Sayı : 28559 (Mükerrer)
Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunca belirlenen hizmet sunum şartlarıve kriterleri dikkate alınmak suretiyle personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetleri, yapılan muayene, ameliyat, anestezi ve girişimsel işlemler ile özellik arz eden birimlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarınıbelirlemek, sağlık hizmetlerini iyileştirmek, kaliteli ve verimli hizmet sunumunu teşvik etmek olarak belirtilmiştir. Bu Yönetmelik, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun taşra teşkilatı olan kamu hastaneleri birliklerine bağlı sağlık tesislerinde görev yapan memurları, sözleşmeli personeli (663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve BağlıKuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 32 nci ve 45 inci maddeleri uyarınca istihdam edilenler hariç), açıktan vekil olarak atananları, sağlık tesislerinde;04/11/1981 tarihli ve 2547 sayılıYükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre görevlendirilenleri, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolarında bulunan ve haftanın belirli gün veya saatlerinde veyahut belirli vakalar ve işler ile en az bir ay süreyle görevlendirilen sağlık personelini kapsamaktadır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130208.htm
6. Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi İle Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkında Tebliğ
Resmi Gazete 19 Şubat2013 tarih, Sayı : 28564
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı tarafından yayımlanan bu tebliğ 25/11/2004 tarihli ve 5261 sayılı Kanun ile onaylanan Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve KontrolüHakkında Kanun, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile 7/1/2011 tarihli ve 27808 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak, nargilelik tütün mamulüiçilen işyerine ait alan/alanlara sunum uygunluk belgesi verilmesi ve bu işyerine ait alan/alanların işletilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu Tebliğ, TS 13445 Nargilelik Tütün Mamulü Standardında tanımlanan nargilelik tütün mamulünü kapsamaktadır.
Nargilelik tütün mamulü içilen işyerine ait alan/alanların, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte yer alan düzenlemelerle birlikte;
a) Okul öncesi eğitim kurumları, dershaneler, öğrenci yurtları, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk, orta ve lise öğrenim kurumlarına kapıdan kapıya en az 200 metre mesafede bulunması,
b) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk, orta, lise ve yükseköğretim kurumlarının; kültür ve sosyal hizmet binalarının; bu binaların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin, yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların, kapalı ve açık alanlarında yer almaması,
c) Sağlık, kültür, sosyal hizmet ve spor hizmeti verilen yerlerin hizmetin ifa edildiği alanların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların, kapalı ve açık alanlarında bulunmaması,
ç) 16/7/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2009/13 sayılı Başbakanlık Genelgesinde belirtilen “kapalı alan” tanımına girmeyen alana sahip olması,
zorunludur.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130208.htm
7. Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 21 Şubat2013 tarih, Sayı : 28566
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile; 6/4/2004 tarihli ve 25425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde yer alan “Ağır ve tehlikeli iş” tanımı yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin dördüncü fıkrası “Çocuk işçilerin çalışmasına izin verilen hafif işler Ek-1’de, genç işçilerin çalışmasına izin verilen işler Ek-2’de ve 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin çalıştırılabileceği işler Ek-3’te belirtilmiştir.” şeklinde değiştirilmiştir. Aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Çocuk işçiler Ek-1’de, genç işçiler Ek-1 ve Ek-2’de ve 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler ise Ek-1, Ek-2 ve Ek-3’te yer alan işler dışında çalıştırılamaz.
Ayrıca yaş kayıtlarına bağlı olarak müsaade edilen işlerden olsalar dahi hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde, alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işlerinde, parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işlerde, gürültü ve/veya vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işlerde, aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işlerde, sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işlerde, radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işlerde, fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde, parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde, eğitim amaçlıişler hariç iş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine imkan sağlamayan işlerde, işyeri hekimi raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işlerde, eğitim, deney eksikliği, güvenlik konusunda dikkat eksikliği getirme ihtimali olan işlerde, para taşıma ve tahsilat işleri ile 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işlerde 18 yaşını doldurmayan işçiler çalıştırılamaz.”
Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3, başlığı ile birlikte ekteki şekilde değiştirilmiştir.
16 Yaşını Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler
1. Toprağın pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.
2. Kurutma ve yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.
3. Parafinden eşya imali işleri.
4. Kuş ve hayvan tüyü kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler.
5. Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri. (PVC’nin imali ve PVC’den mamül eşyaların yapımı hariç)
6. Mensucattan hazır eşya imali işleri (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri).
7. Kağıt ve odun hamuru üretimi işleri.
8. Selüloz üretimi işleri.
9. Kağıt ve kağıt ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri.
10. Zahire depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler.
11. Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri.”
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130208.htm
8. Kamu Hastane Birliklerinde Çalıştırılacak Sözleşmeli Uzman ve büro Görevlilerinin İşe Alınma ve Birliklere Dağılımına ilişkin Usul ve Esasları
TKHK’nun 25 Şubat 2013 tarih, 1279 sayılı Yönergesi
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu (TKHK) Hukuk Müşavirliğinin 21 Şubat 2013 tarihli 1518 sayılı yazısı ile KHB’lerde çalıştırılacak sözleşmeli uzman ve büro görevlilerinin işe alınma ve birliklere dağılımına ilişkin usul ve esaslar hakkında yönergenin Bakanlık makamının 14 Şubat 2013 tarihli ve 1279 sayılı onayı ile yürürlüğe girmiştir.
http://www.tkhk.gov.tr/Eklenti/1345,21022013-tarih-ve-1518-sayili-ust-yazi.pdf?0
http://www.tkhk.gov.tr/Eklenti/1346,bakan-onayi.pdf?0
http://www.tkhk.gov.tr/Eklenti/1347,yonerge.pdf?0
http://www.tkhk.gov.tr/Eklenti/1348,uzman-ve-buro-gorevlilerinin-birliklere-dagilimi.pdf?0
9. Anayasa Mahkemesi’nin, 663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK’nin Bazı Hükümlerini İptal Kararı
Anayasa Mahkemesi Kararı: 6 Şubat 2013 Çarşamba Saat 09.30’da Yapılan Mahkeme Toplantısında Görüşülen Dosya Sonucu iptal edilen maddeler aşağıdadır. Bunlar dışındaki maddelerin iptal istemi Mahkeme tarafından ret edilmiştir.
1. Sağlık Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığının görevlerine ilişkin 16. Maddede; denetim görevlilerine gerçek kişilere ait olan ve özel hayatın gizliliği kapsamındaki bilgiler dahil bütün bilgilerin verilmesini mecbur kılan “gerçek ve” ile “gizli dahi olsa” ibareleri iptal edilmiştir.
2. Sağlık Meslekleri Kuruluna ilişkin 23. Maddede, Kurulun sağlık mesleği mensuplarına meslekten geçici men, meslekten sürekli men kararı verebilmesine ilişkin düzenlemeler iptal edilmiştir.
3. Uzman ve Denetçi İstihdamına ilişkin 44. Maddenin 2, 3 ve 4. Maddeleri iptal edilmiştir.
4. Bilgi toplama, işleme ve paylaşma yetkisine ilişkin 47. Maddedeki Sağlık Bakanlığı ve Bağlı kuruluşların her türlü sağlık verisini toplama, işleme, paylaşma, kamu ve özel ilgili bütün kişilerden bu bilgileri isteme yetkilerine ilişkin ilk üç fıkra iptal edilmiştir. Böylece Sağlık Bakanlığının Sağlık Net 2 adı ile sağlık hizmeti sırasında özel hayatın gizliliğine aykırı olarak bütün kişilerin sağlık bilgilerini almasının, istemesinin ve alma girişimlerinin Anayasaya aykırılığı saptanmıştır.
5. İkamet mecburiyetine ilişkin 55. Maddedeki kamu ve özel bütün sağlık kuruluşlarında çalışmakta olan sağlık personeli için görevli olduğu kuruluşun bulunduğu yerleşim yeri sınırları içinde ikamet etme mecburiyeti getirilmesine ilişkin yetki iptal edilmiştir.
6. 3224 sayılı Türk Diş Hekimleri Birliği Kanunundaki Birliğin asgari ücret düzenleme yetkisinin rehber ücret olarak değiştirilmesine ilişkin madde iptal edilmiştir.
7. 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunun 1 inci maddesinde geçen “tabipliğin kamu ve kişi yararına uygulanıp geliştirilmesini sağlamak” ibaresini yürürlükten kaldıran madde iptal edilmiştir.
http://www.ttb.org.tr/index.php/Haberler/maddeler-3624.html
10. Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönergenin Hukuksal Dayanağı Olmadığı Saptamasıyla, Dava Konusu Edilen Maddelerinin Yürütmesinin Durdurulma Kararı
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, YD İtiraz No : 2011/216 Kararı, 18 Şubat 2013
Türk Tabipleri Birliği tarafından açılan davada, 03.08.2011 tarihinde çıkartılan Yönerge’nin Toplum Sağlığı Merkezlerinin ortak sağlık ve güvenliği birimi kurarak ya da hizmet satın alarak iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunabileceğine ilişkin düzenleme ile AÇSAP, dispanserler ve benzer birinci basamak sağlık kuruluşları ile halk sağlığı laboratuarlarının TSM’lere bağlı birer birim haline getirilmesine yönelik düzenlemelerin yürütmesinin durdurulmasına karar verildi.