HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DA İŞ YERİ HEKİMLİĞİ BELGESİ İÇİN KURSA GİDECEK

HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DA İŞ YERİ HEKİMLİĞİ BELGESİ İÇİN KURSA GİDECEK!

Yetki 20 Temmuz 2013 tarihinde resmi gazetede İşyeri Hekimlerinin Gorev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkındaki yönetmelik yayımlandı. Daha önceki yönetmelikte Halk sağlığı Uzmanlarına ihtisasları süresince 150 saat İş Sağlığı ile ilgili ders almışlarsa İş Yeri Hekimliği Belgesi alma hakkı verilmişken, bu yönetmelikte bu hak yer almamaktadır. Konu ile ilgili olarak HASUDER İş Sağlığı Çalışma Grubunun görüşü aşağıda görülmektedir.

HASUDER İŞ SAĞLIĞI ÇALIŞMA GRUBUNUN

“İŞYERİ HEKİMLERİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK” (20.07.2013 tarih ve ) HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

1. 20.07.2013 tarih ve 28713 sayılı resmi gazetede yayınlanan “İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” ile halk sağlığı uzmanları önemli bir hak kaybı yaşamış ve uzmanlık eğitimi kapsamındaki birikimleri göz ardı edilerek işyeri hekimliği ve eğiticiliği belgesi alma hakları ortadan kaldırılmıştır. Daha önceki (27.11.2010) çıkarılan aynı konudaki yönetmelikte, Halk Sağlığı Uzmanlarına verilmiş olan “İşyeri Hekimliği” ve “İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eğiticisi Belgesi” ni başvuru ile alma hakkı, yeni yönetmelikte tanınmamıştır.

2. Halk Sağlığı Uzmanlığı; İş Sağlığı ve Güvenliği konusundaki teorik ve uygulamaları, gerek lisans düzeyinde tıp eğitimi içindeki Halk sağlığı derslerinde, gerekse lisans üstü uzmanlık eğitimi, yüksek lisans ve doktora programlarında, temel ve güncel bilgi ve gelişmeleri izleyerek sürdüren Dahili Tıp Bilimleri içindeki bir uzmanlık dalıdır. Önce 23.08.2011 tarihinde ve son olarak 04.06.2013 tarihinde belirlenen; “Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Sistemi Halk Sağlığı Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı”nda belirtildiği gibi, “Halk sağlığı uzmanlığı eğitiminin amacı, bir hekime hizmet verdiği toplumun sağlığını koruma, geliştirme ve iyileştirmeye yönelik bilgi ve beceri kazandırmaktır. Bu kapsamda uzmanlık eğitimi süresince afet yönetimi, bulaşıcı hastalıkların kontrolü, çevre sağlığı, çocuk ve ergen sağlığı, epidemiyoloji, erişkin sağlığı, iş sağlığı, kadın sağlığı/üreme sağlığı, kazalar ve yaralanmalar, kronik hastalıklar, laboratuvar hizmetleri, okul sağlığı, ruh sağlığı, sağlık demografisi, sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme, sağlık ekonomisi, sağlık yönetimi, tıbbi sosyoloji ve antropoloji, toplum beslenmesi ve uluslararası sağlık konularında gerekli bilgi ve becerilerin edinilmesi amaçlanmıştır” ifadeleri dikkate alınmamıştır. Halk Sağlığı alanı İş Sağlığı alanının temel paydaşıdır. Eğitim içerikleri dikkate alınarak; Halk Sağlığı Uzmanı, Halk Sağlığı Bilim Uzmanı, Halk Sağlığı Doktorası ile iş Sağlığı veya İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Uzmanı,  İş Sağlığı Doktorası yapmış olan her hekime, “İşyeri Hekimliği Belgesi” ve  “İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eğiticisi Belgesi” verilmelidir. Daha önce belgesini almış olan hekimlerin, hukukun kazanılmış hak esası ile belgelerinin geçerliliği devam etmelidir.

3. Yönetmeliğin Madde4/(1)b’de; “Diğer sağlık personeli: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip olan kişiler ile Bakanlıkça verilen işyeri hemşireliği belgesine sahip kişileri ifade eder” denilerek, diğer sağlık personeline ebeler katılmamıştır. Ebelerde bu personel grubuna katılmalıdır.

4. Yönetmeliğin Madde 5/(1)b’de; “İşveren, çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde-yoksa, bu yükümlülüğünü ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden-OSGB veya Bakanlıkça yetkilendirilen Sağlık Bakanlığı’na bağlı birimlerden hizmet alarak yerine getirebilir” denilerek çalışanları arasında varsa, yetersiz kalan kısmını OSGB’den temin edemez denilmekte ve buda ya hep ya hiç olarak anlaşılmaktadır. İfade düzeltilmelidir.

5. Yönetmeliğin Madde 5/(1)ç ve Madde14/2’de; “Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir” ve Madde 19/2’de; Tam süreli işyeri hekiminin görevlendirildiği işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi şartı aranmaz. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunulması amacıyla bu işyerlerinde, işyeri hekiminin talebi ve işverenin uygun görmesi halinde diğer sağlık personeli görevlendirilebilir” denilerek tam gün işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu olacak kadar büyük işletmelerde en az hekimin iki katı kadar diğer sağlık personeli bulunması gerekirken uygulama işverenin uygun görmesine bırakılmaktadır. Tam süreli çalışmalarda işyeri hekimi yanında en az bir diğer sağlık personeli olmalıdır.

6. Yönetmeliğin Madde 7’de; (2)İşyeri hekimlerinin görevlendirilmesinde, bu Yönetmeliğe göre hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla işyeri hekimine verilemez. (3) Vardiyalı çalışma yapılan işyerlerinde işveren tarafından vardiyalara uygun şekilde görevlendirme yapılır. İfadelerinde (2) ve (3) birbiri ile çelişmektedir, düzeltilmelidir.

7. Yönetmeliğin Madde 9.(2)’de belirtilen, işyeri hekimlerinin iş sağlığı ve güvenliği kapsamında yapmakla yükümlü oldukları ve detayları açıkça belirtilen görevlerinin yapılması için işyerlerinde çalışmaları gereken süreler Madde 12’de belirtilmiştir. Bu sürelerde anılan görevlerin gerçekleştirilmesinin mümkün olamayacağı açıktır. Bunun yanı sıra ilgili çalışma süreleri, ILO standartları ile iş sağlığı ve güvenliği için çalışan başına her ay en az 15 dakika ayrılması ilkesine de aykırıdır.  Süreler ILO standartlarına getirilmelidir.

8. Yönetmeliğin Madde 9(2) c.7’de; “Çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde işe dönüş muayenesi yaparak eski görevinde çalışması sakıncalı bulunanlara mevcut sağlık durumlarına uygun bir görev verilmesini tavsiye ederek işverenin onayına sunmak” ifadesi ile işe dönüş muayeneleri zorunluluktan çıkarılarak, çalışanın talebine bırakılmıştır. Böylece sağlık gözetimi ile hastalıkların izlemindeki hekim kontrolü ve mesleki gereklilik ortadan kaldırılmıştır. Zorunluluk tekrar sağlanacak şekilde düzenleme yapılmalıdır.

9. Yönetmeliğin Madde 10 (1) a)’da; “İşverene yazılı olarak bildirilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden hayati tehlike arz edenlerin, işyeri hekimi tarafından belirlenecek makul bir süre içinde işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bildirmek” olarak belirtilmiştir. İşyeri hekiminin yetkileri başlığında verilen bu maddedeki “belirlenecek makul süre” ifadesi çok değişik anlam, yorum ve değerlendirmeye açık olduğundan işyeri hekimlerini yasal olarak çok zor durumda bırakabilecektir.

10. Yönetmeliğin Madde 11.(4)’de “İşyeri hekimi, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile işyeri hekiminin görevleri başlıklı dokuzuncu maddede belirtilen hususlara ait çalışmalarını, iş güvenliği uzmanı ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar” ifadesi ile detaylı olarak verilen çok kapsamlı görevlerini yapan işyeri hekimleri, bu görevlerini kendileri için verilen ve Madde 9’da belirtilen çok kısıtlı sürede yapacak ve her yaptığını da onaylı deftere yazacak vakti ayarlamak zorunda kalacaktır ki gerçekçi bir çalışma süresi olarak görülememiştir.

11. Yönetmeliğin Madde 19’da belirtilen “Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri” de işyeri hekimlerinin çalışma süreleri gibi yetersizdir. Bu personellerin çalışma süreleri işyeri hekimlerinin uygun olarak belirlenecek olan (her çalışan ayda en az 15 dakika) çalışma sürelerinin en az iki katı olmalıdır.

Prof. Dr. Ferdi TANIR

HASUDER İş Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı