Sağlıkla İlgili Yeni Mevzuat, Mevzuattaki Değişiklikler ve Hukuksal Düzenlemeler
– Doç.Dr. A.Öner KURT, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD Öğretim Üyesi
01 – 31 Temmuz 2013 tarihleri arasındaki sürede Halk Sağlığını doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren toplam 14 adet yeni mevzuat çıkarılmış ya da mevzuat değişikliği yapılmıştır.
Yıllardır Portör Muayenesi uygulamaları halk sağlığı alanında önemli yer tutarken bu ay çıkarılan “Hijyen Eğitimi Yönetmeliği” ile eğitim alan çalışanların muayenesine gerek kalmadığı bir durum meydane gelmiştir.
Bu ay içerisinde dört adet iş sağlığı ile ilgili yönetmelik yayımlanmıştır: –
Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik, – Tehlikeli Ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik, – İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik, – İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
Sağlık Bakanlığı tarafından yönetim alanında dört yönetmelik (- Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak Ve Kadro Standartları Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik, – Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, – Ayakta Teşhis Ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, – Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) çıkarılmıştır.
Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Plastik Madde Ve Malzemeler Tebliği de gıda sağlığı alanında dikkatle takip edilmesi, uygulanması gereken bir mevzuat olmuştur.
Sağlıkla İlgili Yeni Mevzuat, Mevzuattaki Değişiklikler ve Hukuksal Düzenlemeler: 01 – 31 Temmuz 2013 2013 Dönemi
– Doç.Dr. A.Öner KURT, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD Öğretim Üyesi
1. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete 02 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28695
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmeliğin amacı, işyerindeki risklerin önlenmesinin veya yeterli derecede azaltılmasının, teknik tedbirlere dayalı toplu korunma ya da iş organizasyonu veya çalışma yöntemleri ile sağlanamadığı durumlarda kullanılacak kişisel koruyucu donanımların özellikleri, temini, kullanımı ve diğer hususlarla ilgili usul ve esasları belirlemektir. Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerlerini kapsamaktadır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130702.htm
2. Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak Ve Kadro Standartları Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 04 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28697
Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile 26/10/1994 tarihli ve 22093 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130704.htm
3. Hijyen Eğitimi Yönetmeliği
Resmi Gazete 05 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28698
Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıkları tarafından yayımlanan bu Yönetmeliğin amacı; gıda üretim ve perakende iş yerlerinde, insani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suları üreten iş yerlerinde ve insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerinin verildiği iş yerlerinde çalışanlara yönelik hijyen eğitimi programlarının planlanmasına, eğitimlerin verilmesine, iş yeri sahibinin, işletenlerin ve çalışanların bu konudaki sorumluluklarına, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının belirlenmesine ve bu hastalıkların iyileşme hâlinin tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Bu Yönetmelik aşağıda belirtilen iş kollarını kapsamaktadır:
a) Gıda üretim ve perakende iş yerleri.
b) İnsani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suların üretimini yapan iş yerleri.
c) Kaplıca, hamam, sauna, berber, kuaför, dövme ve pirsing yapılan yerler, masaj ve güzellik salonları ve benzeri yerler.
ç) Otel, motel, pansiyon ve misafirhane gibi yerler.
d) Komisyon tarafından hijyen eğitimi verilmesi uygun görülen diğer iş kolları.
– Bu Yönetmelik, 11/06/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamındaki iş yerlerinde çalışan kişiler için mecburi olan gıda hijyeni eğitim konularını kapsamaz.
– Bu Yönetmeliğin kapsadığı iş yerlerinde, Genel Müdürlük tarafından verilen belgeye sahip olmayan kişiler çalıştırılamaz. İş yeri sahipleri ve işletenleri, çalışanlarının hijyen eğitimi almasından ve belgeli olarak çalıştırılmasından birinci derecede sorumludur. Bizzat çalışmaları durumunda iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu eğitimi almaya mecburdur.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130705-3.htm
4. Toprak Kirliliğinin Kontrolü Ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete 11 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28704
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu Yönetmelik ile 08/06/2010 tarihli ve 27605 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmeliğinde değişiklikler yapılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130711-4.htm
5. Ayakta Teşhis Ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 11 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28704
Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik değişikliği ile 15/2/2008 tarihli ve 26788 sayılı ResmîGazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte değişiklikler yapılmıştır.
– “Bu Yönetmelik, ayakta teşhis ve tedavi hizmeti sunulan özel sağlık kuruluşları ile bu kuruluşların işletenlerini kapsar” şeklindeki 2 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: Bu Yönetmelik, ayakta teşhis ve tedavi hizmeti sunulan ve özel sağlık kuruluşu olarak tanımlanan A Tipi, B Tipi ve C Tipi tıp merkezlerini, A ve B tipi poliklinikleri, laboratuvar, müessese ve muayenehaneler ile bu kuruluşların işletenlerini kapsar.”
– Aynı Yönetmeliğinin dayanak maddesi olan 3 üncü maddesi (Bu Yönetmelik; 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile 13/12/1983 tarihli ve 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak hazırlanmıştır.) aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: Bu Yönetmelik; 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve ŞuabatıSan’atlarının Tarzıİcrasına Dair Kanun, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 19/4/1937 tarihli ve 3153 sayılıRadiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun, 19/3/1927 tarihli ve 992 sayılıSeririTaharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuvarları Kanunu ile 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
– Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Tıp merkezi kadroları, Bakanlıkça belirlenen sağlık hizmet bölgelendirmesine göre planlanan tabip/uzman sayısı ve hizmet ihtiyacı dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenir ve yatırım listesinde ilan edilir.”
– Bütün olarak değerlendirildiğinde bu yönetmelik ile sağlık piyasasının ihtiyacına göre mevzuatta yeni düzenlemeler yapılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130711.htm
6. Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 11 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28704
Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik değişikliği ile 27/3/2002 tarihli ve 24708 sayılı ResmîGazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Bu Yönetmelik; 07/05/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesi ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ve 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130711.htm
7. Tehlikeli Ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 13 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28706
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışanların mesleki eğitimlerinin usul ve esaslarınıdüzenlemek amaçlanmıştır. Bu Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ek-1’de belirtilen işleri ve bu işlerde çalışanları kapsamaktadır. Yönetmeliğin Ek-1’indeki çizelgede yer alan işlerde çalışacakların, işe alınmadan önce, mesleki eğitime tabi tutulmaları zorunlu tutulmuştur.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130713.htm
8. Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Plastik Madde Ve Malzemeler Tebliği (Tebliğ No: 2013/34)
Resmi Gazete 17 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28710
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelik ile gıda ile temas etmekte olan, gıda ile temas etmesi beklenen veya gıda ile temas etmesi muhtemel olan plastik madde ve malzemelerin; üretim, işleme ve dağıtım aşamalarında uyulması gereken kuralları belirlemek amaçlanmıştır. Bu Tebliğ, 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır. Plastik madde ve malzemelerin bileşenlerinin gıdaya geçiş miktarı (spesifikmigrasyon limitleri) belirtilmiştir.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130717.htm
9. Türk Gıda Kodeksi Madde Ve Malzemelerdeki Vinil Klorür Monomer Miktarı Analiz Metodu Tebliği (Tebliğ No: 2002/22)’Nin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/36)
Resmi Gazete 17 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28710
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu tebliğ ile Malzemelerdeki Vinil Klorür Monomer Miktarı Analiz Metodu Tebliği (Tebliğ No: 2002/22) yürürlükten kaldırılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130717.htm
10. İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
Resmi Gazete 17 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28710
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile işyeri bina ve eklentilerinde bulunması gereken asgari sağlık ve güvenlik şartlarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren bütün işyerlerini kapsamaktadır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130717.htm
11. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Resmi Gazete 19 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28712
Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile 25/1/2013 tarihli ve 28539 sayılı ResmîGazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 8 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir; “Altı aydan daha kısa süreli ziyaret veya seyahat amacı hariç olmak üzere yurtdışına çıktıları belge ve/veya kaynaklarla tespit edilen kişilerin aile hekiminden kayıtları silinir. Bu kişilerin yurda kalıcı olarak döndükleri yine uygun belge ve/veya kaynaklarla tespit edilmesi halinde bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenmiş bulunan usûl ve esaslar çerçevesinde aile hekimine kayıtları yapılır.”
Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir; “Entegre sağlık hizmeti sunulan merkezler dışında, hastanelerde aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına nöbet tutturulmaması esastır. Ancak 657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesinde belirtilen yerlerde ihtiyaç ve zaruret hâsıl olduğunda haftalık çalışma süresi ve mesai saatleri dışında aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına nöbet görevi verilebilir. Nöbete ilişkin planlama aile hekimliği uygulamasında aksamaya mahal vermeyecek şekilde yapılır ve hafta içi sekizer saat hafta sonu ise on altı saatten fazla olmamak üzere haftalık 30 saatten fazla nöbet tutturulamaz. Aile hekimliği çalışanlarına tuttukları nöbetler karşılığında ilgili kurumlarca nöbet ücreti ödenir. İhtiyaç ve zaruret halinin tespiti illerin sağlık personeli doluluk oranı, nüfus, coğrafi koşulları, sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri, nöbet tutulacak sağlık tesisinin il veya ilçe merkezine uzaklığı gibi kriterler göz önünde bulundurulmak suretiyle Bakan Onayı ile belirlenir.”
Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi şu şekilde değiştirilmiştir; “Sözleşmeli aile hekimi olarak görev yapanlar, (a) bendindeki bir defalık tercih hakkını kullanmayan aile hekimleri, takip eden ilk yerleştirmede kullanılmak şartıile; yargı kararının uygulanması bakımından başka birinin göreve başlatılması zarureti nedeniyle sözleşmesi feshedilen aile hekimleri, 25/1/2013 tarihinden sonra mazeret nedeniyle naklen tayin olanlardan atama kararından önceki son bir yıl boyunca aile hekimliği yapmış olan tabip ve uzman tabipler, il sağlık müdürü ve halk sağlığı müdürü olarak fiilen bir yıl görev yapmış olan tabip ve uzman tabipler.”
Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi şu şekilde değiştirilmiştir: “Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette olan aile sağlığı merkezleri bina şartları ve fizik mekânları ile teknik donanım bakımından 01/01/2014 tarihine kadar bu Yönetmelik ile getirilen asgari şartlara uygun hale getirilmek zorundadır.”
Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesi şu şekilde değiştirilmiştir: “İdari görevlerinin son bulmasına müteakiben ilk yerleştirmede kullanılmak şartıile; ilin aile hekimliği uygulamasına geçtiği tarihte il sağlık müdürü, müdür yardımcısı ve şube müdürü olarak görev yapan tabip ve uzman tabiplerden aile hekimliğine başvurmaları ve yerleştirilme hakkı elde etmesine rağmen idari görevlerinden ayrılmaları Bakanlıkça uygun görülmeyenler, ilde pozisyon boşalması veya yeni pozisyon açılması halinde 15 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre yerleştirilirler.”
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130719.htm
12. İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete 20 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28713
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan bu yönetmelik ile iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli işyeri hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, belgelendirilmeleri, eğitimleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amaçlanmıştır. Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerleri ile eğitim kurumlarını kapsamaktadır. İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri önceki yönetmeliğe göre azaltılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130720.htm
13. Bakanlar Kurulu Kararı
Resmi Gazete 25 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28718
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Tarafından İnsani ve Teknik Yardım Amacıyla Yurtdışında Görevlendirilecek Personele Ödenecek Ücretlere İlişkin Karar”ın yürürlüğe konulması; Sağlık Bakanlığının 11/6/2013 tarihli ve 5009 sayılı yazısı üzerine, 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 51 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 17/06/2013 tarihinde kararlaştırılmıştır.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130725.htm
14. Milletlerarası Andlaşma
Resmi Gazete 26 Temmuz 2013 tarih, Sayı : 28719
23 Ocak 2013 tarihinde Budapeşte’de imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Macaristan Hükümeti Arasında Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanlarında İşbirliğine Dair Anlaşma”nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 14/06/2013 tarihli ve 331962 sayılı yazısı üzerine, 31/05/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu’nca 27/06/2013 tarihinde kararlaştırılmıştır.