Çadır Yangınlarının Önlenmesi

ÇADIR YANGINLARININ ÖNLENMESİ

Prof. Dr. Çağatay Güler

Afetler başta olmak üzere birçok durumda kurulan çadır kentlerde, şantiye  barınak çadırlarında değişik nedenlerle ortaya çıkan yangınlar can kayıplarına neden olmaktadır. Çadırlarda gerekli önlemlerin alınması ve buralarda yaşayanlara yangın durumunda yapılacaklarla ilgili bilgilerin verilmesi bu gibi can kayıplarının önlenmesi açısından önemlidir.

Kamplarda yürüme alanlarının, çeşmenin, elektrik bağlantıları, karavan ve çadırların yerleştirilmesini belli ölçüde yönlendirir. Çadırların kurulabileceği ve karavanların park edeceği yerlerin sınırları kalıcı levhalarla belli edilmelidir.

Elektrik donanımı mutlaka topraklı olmalı, fare vb kemirmesini engelleyecek koruma sağlanmalıdır. Çadırlara uzatma kablosuyla elektrik verilemez. Elektrikli araçlar ve kablolar standartlara uygun olmalıdır. Kamp yerinde elektrik varsa gerekli yerlere uyarı yazıları asılmalıdır. Açıktaki elektrik telleri yerden en az 6 m yüksekte, diğer düzeneklerden en az 1 m. uzakta olmalı, güvenilir kontrol düzeneği yapılmalı, çocukların erişemeyeceği biçimde olmalı, herhangi bir fırtına ya da kaza anında elektrik tellerinin kamp alanı için sakınca oluşturmaması için uygun yerlerde devre anahtarları bulunmalıdır. Elektrik kabloları  isteniyorsa bir boru içinden geçirilip toprağa gömülebilir. Elektrik şebekesinin toprağa en az 45 cm. derinlikte gömülmesi uygundur. Bu borular su, kanalizasyon, gaz ve telefon şebekelerinden en az 30 cm. uzakta bulunacaktır.

Akaryakıt ve tüp gaz tankları uygun kapalı  yerlerde korunmalı, bu tanklarla ocaklar arasındaki bağlantı metal ya da güvenilir hortumlarla sağlanmalıdır. Gerekli yerlere yangına karşı uyarı yazıları asılmalıdır. Bu düzeneklerde yapılacak değişiklikleri, onarımları ve eklemeleri deneyimli kişiler yapmalıdır. Çadır yangınlarında gerekli müdahaleyi sağlayacak donanım ve uygun yangın söndürücüler bulunmalıdır.

Kurulacak çadır kentlerde yangınların önlenebilmesi için yapılması gerekenler:

Çadırda mum, petrol lambası, tüp lamba kullanılmaz, el feneri ya da ışıldak kullanılmalıdır. Çadır içlerinde sigara içilmemelidir. Çadır dışı sigara içilen yerlere içi su dolu küllükler konulmalıdır. Kül tablalarında ve terlerde sönmemiş olarak bulunan sigara izmaritleri önemli yangın nedenleri arasındadır. Kibrit ve çakmak çocukların ulaşamayacağı yerde tutulmalıdır. Parlayıcı ve patlayıcı hiçbir madde, kuru otlar dâhil çadır içine konulamaz. Petrol yakıtlı hiçbir ocak çadır içinde kullanılmamalıdır. Küçük çadırlarda ocak kullanılamaz. Isınma araçlarının tipi itfaiyece belirlenmelidir. Ortak kullanılan çadırlarda her on kişiye ya da her iki aileye yerel itfaiyenin önerdiği bir ısıtıcı hesaplanmalıdır.

Kırk metre kareden büyük hiçbir çadırda itfaiye denetimi ve izni olmadan barınılamaz. Çıkış kapıları itfaiye denetçilerinin gerekli gördüğü sayıda olmalıdır.

Çadırda yaşayan herkes yangın çıktığında nasıl kaçılacağını aralarında konuşmuş olmalıdır. Çadırda yangın çıktığında söndürmeye çalışılamaz, herke bir an önce çadır dışına çıkmalıdır. Çadırda yangın çıktığında eşya kurtarmaya çalışılmaz. Hemen dışarı çıkılır. Çadır yangınları çadır içinden söndürülmeye çalışılmaz.

Çadırlar içten yanmalı motorlar, park etmiş araçlar, binalar, konut bahçe duvarı vb den 6 m den yakın olmamalıdır. 1250 metrekareden büyük hiçbir çadır diğer bir çadıra 15 metreden, mutfak çadırları diğer çadırlara 6 metreden yakın olamaz. İki çadır arasında en az iki metre mesafe bulunmalıdır. Yangınların önlenmesi için her 300 metrede 50-75 metre aralık bırakılmalıdır.

Çadır kaçma kurtulma kapıları kapalı olamaz, ancak dıştan, örtüldüğünde aralık kalmayan itilince açılan alevlere dayanıklı perde asılabilir. Çadır kaçma kurtulma kapılarının önüne sandalye dâhil hiçbir şey konulamaz ve yığılamaz. Isınma araçları ve izin verildi ise ocaklar kaçma kurtulma kapılarından en az üç metre uzakta olmalıdır.

Yanabilir her türlü atık ve süprüntü çadır dışına ve en az 6 metre uzağa taşınmalıdır. Süsler, perdeler vb yangın detektörlerini örtemez, çıkış kapılarını engelleyemez. Çadırda kullanılan her türlü dekoratif malzeme yanmaya dayanıklı olmalıdır.

İtfaiye özel izin vermedikçe ocak, yanabilir maddeler vb çadıra 6 metreden daha yakına yerleştirilemez. Rende talaşı, hızar tozları, fındık kabuğu vb çadır içinde tutulacaksa günlük olarak ıslatılmalıdır.

Çadır kamplarda seçilen kamp yerinde yerleşim sağlandıktan sonra kampta kalanların mesire etkinliklerine yeterli bir alan bırakacak genişlikte olmalıdır. Yaşayanlar için kişi başına 30 metrekarelik bir alan hesaplanmalıdır. Çadırda çadır kapasitesinin üzerinde kişi kalamaz.

Çadır kamplarda ortak pişirme, yeme, uyuma amaçlı kullanılan birimlerde 18 yaşından büyük kişiler için kişi başına en az 10 m², sadece uyuma amaçlı kullanılan birimlerde ise 3, 5 m² alan bulunmalıdır. Toplam zemin alanında tavan yüksekliğinin en az 2, 1 metre olması sağlanmalıdır. Her çadır biriminin doğrudan dışarı bakan en az bir penceresi veya tavan deliği bulunmalıdır. Pencere, kapı ve tepe deliği dâhil alanı kullanılabilir zemin alanının en az %10’u kadar olmalıdır. Eğer özel mekanik havalandırma sistemi yoksa bu alanın %45 inin açılabilir olması gerekmektedir. Pencerelerde tel kafes bulunmalıdır. Çadırlarda yataklar arasında en az 90 cm uzaklık bulunmalı, yataklar yerden 30 cm yüksekte olmalıdır. Çadırlarda üçlü ranza kullanılmamalıdır. İkili ranzalarda ranzalar arası uzaklık yandan ve uçlardan 120 cm den az olmamalıdır. İki ranza arası uzaklık 70 cm den az olmamalıdır. Çadır zemini tahta, asfalt ya da çimento olmalıdır. Tahta zeminler sıkı birleşmiş olmalı, hava dolaşımının sağlanması ve nemin önlenmesi için zeminden en az 30 cm yüksekte bulunmalıdır.