Cumhuriyetin Cesaret Anası Ayşe AKIN

        Sevgili “Halk Sağlığında İz Bırakanlar”  okuyucuları,

Uzm.Dr. Nureddin Özdener

Mardin İl Halk Sağ Müdürü

• Öğretme isteği ve becerisine hayran oldum. (G.A)

Çok anlayışlı ve yumuşak davranırdı. Ama kusur görünce de aynı biçemle kesinlikle düzeltirdi. (G.A)

Disiplini, çalışkanlığı, sabrı, inat derecesinde kararlılığı, işi bitirmeyi ondan öğrendik. (G.A)

• Prof Akin also contributed greatly to setting the research agenda, promoting scientific as well as operational research, and contributing not only to regional programmes in Europe, but also to the global reproductive health knowledge through participation in the HRP (Human Reproduction Research Programme) of the World Health Organisation and other partners (Dr. Assia Brandrup-Lukanow)
• Doğacı Kadınların Kutsal Ruhu Üzerinize Olsun

1942 doğumlu  hıııı…evet ve ailesinde ikinci kızı oysa baba ilk kız a bile razı değil…entersan…Ne dedin İstanbul Tıp mezunu ve Nusret hocanın göz nuru biri demek evet evet evet…(Dr. Nurhan Meydan Acımış)

• HOCAM AYŞE AKIN

Benim o yıllarda halk sağlığı alanına yönelmemi borçlu olduğum örnek insanlardan biri oldu Ayşe Hoca.

Herkesin bildiği gibi; Ayşe Hoca iyi bir öğretmen, örnek bir insan, disiplinli bir hoca, tam bir Cumhuriyet aydını, ateşli bir kadın hakları savunucusudur. Bununla birlikte, iş dışında samimi bir arkadaş, sevecen bir abladır. En kötü anlarda bile, her duruma uygun anlattığı komik hikâye ve fıkralarını çok seversiniz… Dr. Şevkat Bahar-Özvarış

• Ayşe Akın’ın emeği büyüktür. Ülkemizde yasal olmayan isteyerek düşüklere bağlı anne ölümleri ve sakatlanmalarının önlenmesini sağlayan   Nufus Planlaması Hakkında Kanun’nun yasalaşması sürecindeki katkıları da halk sağlıkçılar tarafından bilinmektedir.

“Kadın sorunlarına adanmış bir ömür” ;  bizlere, daha genç halk sağlıkçılara umut ve çalışma aşkı vermiştir ve vermektedir Gönül Dinç Horasan

• Türkiye’de aşırı doğurganlık toplum sağlığı sorunu olarak sürekli vurgulanıyordu fakat bunun gerçek anlamını Çubuk bölgesinde çalışmaya başladığımızda kendi gözlerimiz ile gördük.

Ayşe Ablanın çalışma temposunu hiç bir şey yavaşlatamazdı. Kamuda çalışanlar, zaman zaman planlanan işlerin bürokrasiye takılıp zamanında gerçekleşemediğine sıkça karşılaşmışlardır. AÇS-AP GM de de bu tür aksaklıklar yaşanırdı. Hatta politik içerikli engelleyici girişimler ile de karşılaşıldığı olurdu. Fakat bu hiçbir engel onun kararlılığını, planladığı çalışmanın tamamlanması hedefini değiştiremez, hedeflenenin tam zamanında gerçekleştirilmesini isterdi. Bu yaklaşımı ile işlerin yavaşlamasını ve personelin karamsarlığa kapılmasını engelliyordu. Dr.

Ayşe Ablayı en eski sigara karşıtı olarak tanımlamam hata olmaz. Dumansız bir ortam istiyordu.  Bu nedenle genel müdürlükte önemli sınırlamalar getirdi. Sigara içenler, kapılarını kapatmak zorunda idi. Yerleşim planları bunu sağlamak üzere bir ölçüde yeniden ayarlanmış ve sigara içenler ve içmeyenler bir ölçüde ayrılmıştı. Koridorda sigara kokusu olduğu zaman çok sinirlenir ve bununla ilgili biraz daha dikkatli olunmasını isterdi.

Her şey için kendisine teşekkürü bir borç biliyorum. Mehmet Ali Biliker

• CANIM ABLAMA,
•  Ben sizi ilk kez halk sağlığına yeni başladığım günlerde Çubuk da tanıdım. Nerede ise aradan 40 yıla yakın süre geçti. İlk dikkatimi çeken şey sizin hastalara spekulumu benim üniversitede öğrendiğimden daha değişik şekilde uygulamanız ve hastayı muayene ederken son derece yavaş ve nazik olmanız idi. Bizlere jinekolojik muayeneyi, gebe muayenesini, RIA uygulamasını ve özellikle de doğumu bıkmadan usanmadan öyle güzel öğretmiştiniz ki; bizler (şimdi kadın doğum uzmanlarının ne kadar temkinli davrandıkları düşünülürse) o zamanlar, rahatlıkla makad gelişleri bile doğurtabiliyorduk.

Şimdi hekim arkadaşlarıma ayda birkaç kez icaba gelmek zor gelirken Allah aşkınıza hiç mi yorulmazdınız. Hiç mi eğlenceniz, misafiriniz olmazdı sizin. Çubuk da çalıştığım 17 yıl boyunca hiçbir hastanıza ait komplikasyon ne duydum nede gördüm. Ben bu meslekten bugün hala ekmek yiyebiliyorsam, size çok ama çok şey borçluyum.  Saygılarımla. GUFRAN

•    Evet o akşam kendisinin hazırladığı ıhlamur ve kekler yardımıyla yarın konuşulacak kronik hastalıkla ile ilgili teknik raporları satır satır okuyup notlar çıkardık. Ben o gece yaptığımız teknik çalışma ve ertesi gün kronik hastalıklar konulu teknik oturumlardaki katkı ve katılımımız sayesinde  WHO Yetkililerle görüşmem ve Hastanelerde diyabet ve hipertansiyon ünitelerinin kurulması ve personel eğitimi projesinin alınması konusunda prensip anlaşma yapmayı sağlamıştır.

Proje ülkemizde uygulanırken içimden pek çok kere Ayşe Ablaya teşekkürler ettiğimi bugün gibi çok iyi hatırlıyorum.Çünkü o akşam çalışmamız sayesinde bu konulardaki dünyanın durumunu ve WHO ‘nun bu konulardaki teknik ve mali desteğini öğrenmiş oldum ve ülkemize bir proje kazandırdık.Teşekkürler Ayşe Abla,  Dr. Cihangir ÖZCAN

•  I am happy to write in celebration of Ayse Akin.  Ayse co-sponsored the first international conference on family planning counselling in 1992, which I was organizing, with colleagues  With warmest regards,
  Cynthia Steele
• Çok sevgili hocam Prof. Dr. Ayşe AKIN Ayşe AKIN hocamın bizlere kazandırdığı planlı, programlı, etik değerlere saygılı,çalışma ve problem çözme becerileri, özellikle de sorunların yerinde ve zamanında çözülmesi için gösterdiği duyarlılık ve titizlik, sonraki yıllarda  iş  yaşamımızın değişmez rehberi olmuştur.  Ayşe hocamın bilhassa toplantılar öncesinde sunumlarımızı bizzat prova ettirmesi bizleri çok heyecanlandırırdı. Dr. Dilek HAZNEDAROĞLU
• Onun, o kelimeleri tane tane ve son derece anlaşılır izah şekliyle dingin ve huzurlu sesini duymaktan her zaman büyük keyif aldım. Hafize Er
• Ayşe Hocam yaklaşık bir hafta önce Dünya Sağlık Örgütü’nün yıllık olağan genel kurulunda Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörünün elinden, İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Ödülü’nü aldı. Ödül törenini izleme fırsatı bulduğum için çok mutluyum. O ödülü alır ve konuşmasını yaparken gurur duydum; içim açıldı. (İnternken ondan dinlediğim makat doğum dersinden sonra “açılın! ben makat doğum yaptırabilirim!” duygusuyla dersten ayrıldığımı dün gibi hatırlıyorum.) Prof. Dr. Hande Harmancı
• Ayşe Akin, It is difficult to do a proper justice in writing about Ayşe Akin, who has dedicated her life to improve the lives of others, who has worked hard so that others can have an easier time, who has travelled across the world to learn and to apply the knowledge for the betterment of people. Dr Ayşe Akin is a most exceptional person with great sense of humour and humility. I am lucky to have the chance of knowing and working with her. Iqbal H. Shah

•  Dear Ayse,

On behalf of all my colleagues in RHR and myself, I wish to congratulate you on the much deserved award of the Ihsan Doğramaci Family Health Foundation Prize for 2012.

Your work has covered all areas of sexual and reproductive health and      your contributions to the work of the Special Programme and the Department of Reproductive Health and Research have been numerous and exceptional.   Dr Mike Mbizvo

• 1982 yazında bir sabah Çubuk Yenice Sağlık Ocağı’na gitmek üzere Hacettepe’den servise bindim. İki hafta önce sevgili hocam Nevzat Eren’e yaz aylarında bir sağlık ocağında gönüllü staj yapmak istediğimi söylemiştim, o da beni Yenice Sağlık Ocağı’na göndermişti. Otobüse binip tam arka sıralara doğru yönelmiştim ki, önde oturan Ayşe Hoca beni durdurarak “sen ne yapıyorsun?” diye sordu. İkinci sınıfı bitirdiğimi, yazın gönüllü olarak sağlık ocağında staj yapmak istediğimi, Nevzat Hoca’nın da beni Yenice’ye gönderdiğini anlattım. Gülümsedi ve “sen bundan sonra hastaneye, benim yanıma gel” dedi. Birinci sınıfta koca bir amfideki Toplum Hekimliği komitesindeki, doğal olarak beni hiç fark etmediği, derslerden sonra, Ayşe Hoca ile ilk temasımız böyle oldu. Bu gönüllü staj yaklaşık bir ay hiç sıkılmadan devam etti. Eğitimde destekleyici davranışın ne olduğunu, nasıl olumlu geri bildirim verileceğini orada öğrendim. İlk RİA’yı onun elimden tutmasıyla taktım. RİA varken kadın gebe kalırsa RİA’nın neden çıkarılması gerektiğini orada öğrendim ve hiç unutmadım. Başka şeyler de öğrendim. Çaresizlik içindeki tüberkülozlu bir gebe kadın için nasıl çare olunabileceğini öğrendim. Sağlık kuruluşlarının kendi kendine yaşayan bir organizma olmadığını, sağlıklı işlev görmesi için “yönetilmesi” gerektiğini öğrendim.  Dr. Nihal Bilgili Aykut
• Ayse Abla hakkinda yazilip, soylenecek o kadar cok sey varki..

Ben Ayse Ablayi tanimak,onun kardesi dostu ve meslekdasi olmakdan her zaman onur, kivanc ve guven duydum. Umarim o na layik bir kardes ve bir hekim  olabildim en onemlisi cok uzaklar da da olsa o nun bana asiladigi Vatan, Millet ve Cumhuriyet ilkeleri tutkunlugunu devam ettirebildim.

Uzun saglikli ve basarili bir yasam dileklerim, sonsuz saygi ve sevgilerimle benim Ayse Ablam… Pinar Atakent,MD

• Elbette ki Ayse Hoca bu guzel insanlar arasinda hep en onde yer alir. Her yapilan egitim calismasina katilamasa da, Ayse Hoca’nin varligi tum toplantilarda, tum gelistirilen projelerde hissedilir, en azindan artik orta yasi gecmeye baslayan eskinin genci uzmanimiz icin Ayse Hoca attigi her adimda vardir. Yaptigi hersey icin “Ayse Hoca bunu nasil yapardi acaba?

Kollaberasyonumuzdaki bu sIkIntIli iliskiyi Ayse Hoca nasil yapici hale cevirirdi? Iste dostlar, sozun ozu su ki, emekleme fazindaki Turkiye Cocuk Istismarini Onleme ve Sistem Gelistirme calismalari, Ayse Hoca’nin uzak gorulu, zeki, alcakgonullu, yeniye ve genclige guveni ve bilimsel comertligi sayesinde boylesine bir dikey ivme kazandi. Dostlukla, sukranla ve sevgiyle Hocam, sevgili Ayse Ablam.  Resmiye Oral, MD

• Allah kimilerine “yürü ya kulum”, kimilerine “uyu ya kulum” dermiş, Ayşe ablaya da “çalış ya kulum, çalış” demiş olsa gerek. Ailecek çok şey borçlu olduğumuz Ayşe abla başka nasıl anlatılır bilmiyorum. Ülkemizdeki hızlı nüfus artışını Ayşe ablanın frenlediğini düşünüyorum.

Türkiye’de AP Hizmetleri = AYŞE AKIN = Türkiye’de AP Hizmetleri                                                                                     Ferit Koçoğlu

• Ayşe Akın’ın , Ayşe Akın ‘la ilgili yazdıkları……..
•  İnsanın kendisi ile ilgili konuşması, yazması meğer zor oluyormuş…. Çünkü unuttukları, hatırlayamadıkları, önemsiz buldukları, yazamadıkları, yazarsa uygun olmayacak diye düşündükleri !!!!! Bütün bunlar kendinizle ilgili yazmanın zor tarafları.
•  Eveeeet yıl 1941 Erzincan’ ın Kemaliye/Eğin ilçesinin şimdiki adı ile “Yeşil Yamaç” köyünde, Mayısın 4 ü ve sabaha karşı annemin evde kendi kendine yaptığı doğumla dünyaya gelmişim.
• Hep kendi kendime kalmaktan hoşlanan ve kendi kendini iyi oyalayan bir çocuktum..bu özelliğim yaşamımın ileri dönemlerinde de öyle oldu…
• Ben ilkokulun birinci sınıfını köyde okudum, 7 yaşında ikinci sınıftaydım İstanbul’a gittim. Evimiz Suadiye’de idi,  önce Erenköy ilkokulu sonra Erenköy Kız lisesi derken, İstanbul Tıp Fakültesine başladım. Neden Tıp seçmiştim (?) Hatırladığım kadarı ile Erenköy Kız Lisesin Fen bölümünden çok iyi bir derece ile mezun olmuştum eh öyle ise “tıbba girmeliyim” diye düşünmüştüm, bunda hiç görmediğim büyük babamın  hekim olmasının etkisi olmuşmuydu bilemiyorum… daha sonraki değerlendirmelerimde çok doğru bir karar verdiğimi söyleyebilirim.
• Yaşamımda önemli olacak bir kararı Tıbbiye 2. sınıfta verdim, burs alacaktım. Burs almamdaki temel faktör, ailemin ekonomik durumu değil mezun olunca kendimi “Ankara” nın ötesinde hizmet vermeye mecbur etmekti (malum o yaşlarda herkes idealist olup sonra değişiyor !)…
• Böylece hekim olarak ilk nerede görev alacağım belli olmuş oldu. O yaşta sanırım herkes aynı duygularla doludur, “ gideceğim ve bir hekim olarak bana ihtiyacı olan insanlara yardımcı olacağım” bu duygu, benim bütün meslek hayatımda motivasyonumu sağlayan hiç de değişmeyen bir düşünce haline geldi ve gereken , insanlar için işe yarayan   bir şeyler yaptığımda hep doyum sağladım ve kendi kendimi onaylamam , başkalarının beni onaylamasından yada takdir etmesinden hep önde geldi.
• Meslek yaşamı, öğrenciliğin pembe yıllarından farklı idi. Çevrede sizi tanımayan, boyuna test etmeye hatta zayıf taraflarınızı bulmaya çalışan bir ortamın varlığını geç de  olsa fark ediyorsunuz.
• ilk görev yerim olan Çatla ilgili o kadar fazla hatırladıklarım var ki….hani derler ya roman olur….ancak  anlatacağım son anım, bir bayram sabahı idi, o gece ocakta bir doğumla uğraşmış, sabaha karşı Hacer ebe ile birlikte doğurtmuştuk. Oldukça yorgun ve uykusuz olarak lojmana geldiğimde sabah olmuştu, ne yapsam acaba diye düşünürken kapı çaldı açtım, bir adam, doktor bey evde mi? A. A.